Author :
Abstract
Atatürk dönemi esnasında olduğu gibi Atatürk sonrasında da Türkiye ile Yunanistan arasındaki münasebetler Türk dış politikası açısından önem taşımaktadır. Milliyetçi akımlar ve Batılı devletlerin kışkırtmaları ile ayaklanıp sonunda bir devlet kurmayı başaran Yunanlılar, bundan sonraki süreçte önce Osmanlı Devleti, sonrasında ise Türkiye Cumhuriyeti toprakları üzerinde tarihi Megali idea (Büyük Hayal) emeli çerçevesinde genişlemek gayreti göstermişlerdir. Bu bağlamda Megali idea fikrinin uygulama safhası Atatürk sonrasından günümüze kadar uzanan bir süreci içine almaktadır. Bu makalenin giriş kısmında Yunanistan’ın kuruluşundan itibaren başlayarak Birinci ve İkinci Dünya Savaşı sırası ve sonrasında Türkiye ile Yunanistan’ın durumu ve iki ülke arasındaki münasebetler anlatılmaya gayret edilmiştir. Kuruluş felsefesinde birbirleri ile mücadelelerin tarihi alt yapıyı oluşturmasından dolayı bugün bu iki ülke arasında çeşitli sorunlar halen varlığını korumaktadır. Bu çerçevede bu makalede, bu sorunlardan bir kısmını teşkil eden ve halen Türk – Yunan münasebetlerinde sıkıntılar yaratan Adalar Denizi problemlerinin neler olduğu alt başlıklar halinde incelenmiştir. Adalar Denizi’nde Karasuları ve FIR Hattı Meseleleri ile Kıta Sahanlığı Sorunu olarak alt başlıklara ayrılan bu makalede Yunanistan’ın tarihî ideali çerçevesinde nasıl stratejik hamleler yaptığı anlatılarak ve tarihi maksatlarını gerçekleştirmek için zaman ve şartların lehine dönmesini beklediğine dair örnek hadiseler çerçevesinden konu tartışılmaya çalışılmıştır. Sonuç kısmında ise bütün bu geçmiş durumların tespiti yapılmış ve Türkiye jeostratejik konumu itibariyle değerlendirilerek, Türkiye ile Yunanistan arasındaki büyük oranda sorundan oluşan münasebetlerin temelinde nelerin yattığı anlatılmaya gayret gösterilmiştir.
Keywords
Abstract
The relationship between Turkey and Greece has Always Been great importance in terms of Turkish foreign policy not during Atatürk Period, but also after Atatürk Period. Greeks who have rebelled and finally founded a state due to nationalist movements and provocations of Western States have always showed their desires about Megali idea (The Great Design) firt on Ottoman Empire, then on Turkish Republic. Therefore the period was consisting Greeks’ desire about implementing Megali idea comprises the times from after Atatürk to now. İn the İntroduction part of this article, its aimed at defining the relationship Greece and World War I and II and post-war era. Several problems between these two countries are still on today since the struggle philosophies of the countries. By the way, in this article the problems of the Aegean Sea which forms some of the problems of Greece-Turkey relations ara discussed. İn this article which has been devided into subtitles as FIR Boundary and Coastal waters in The Aegean Sea haw Greece has made strategical attempts in favor of its historical desire and it has been discussed in line with correct time and conditions to achieve its long term aims. In the conclusion part of this article it has been aimed at defining all those historical events and Turkey has been examined in terms of its geo-strategical position and finally between Turkey and Greece.
Keywords
- Aksu, F. (2001). Türk-Yunan İlişkileri: İlişkilerin Yönelimini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir İnceleme. Ankara: Stratejik Araştırma ve Etütler Milli Komitesi Yayınları, 94.
- Apatay, Ç. (1995). Yaşadıklarım ve Ege’de Olup Bitenler. İstanbul: Kazancı Kitap Yayınları, 514- 515.
- Bal, İ. (2002). Türk Dış Politikası (1960-1980). Türkler. (C.17). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 90-109.
- Başeren, S. H. (2003). Ege Sorunları. İstanbul: Türk Deniz Araştırmaları Vakfı Yayınları,107-108.
- Bayraktar, (1990). Kıta Sahanlığının Tespitine Yönelik Jeolojik ve Hukuksal Değerlendirmeler ve Ege Kıta Sahanlığı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü Deniz Jeolojisi/Jeofiziği Anabilim Dalı, 2-3.
- Cin, T. (2000). Türkiye ve Yunanistan Bakımından Ege’de Karasuları Sorunu. Ankara: Seçkin Yayınları, 99.
- Deringil, S. (2003). Denge Oyunu İkinci Dünya Savaşında Türkiye’nin Dış Politikası. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 122-132.
- Doğru, S. (2013). Türk Boğazlarının Hukuki Statüsü: Sevr ve Lozan’dan Montrö’ye Geçiş. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. (C. 15/2). 123-169.
- Ege Denizi ve Ege Denizi Adaları. (1995). İstanbul: Harp Akademileri Komutanlığı Yayınları, 175; Sönmezoğlu, F. (2000). Türkiye-Yunanistan İlişkileri ve Büyük Güçler Kıbrıs, Ege ve Diğer Sorunlar. İstanbul: Der Yayınları, 321-322.
- Gönlübol, M., Sar, C. (1997). Atatürk ve Türkiye’nin Dış Politikası (1919-1938). Ankara: ATAM Yayınları, 99-107; Özel, S. Atatürk Dönemi Türkiye-Yunanistan İlişkileri. Türkler. (C.16). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 643-653.
- Gündüz, C. (2000). Milletlerarası Hukuk: Temel Belgeler, Örnek Kararlar. İstanbul: Beta Yayınları, 357.
- Hasgüler, M., Uludağ, M. B. (2004). Devletler Arası ve Hükümetler Dışı Uluslar Arası Örgütler – Tarihçe, Organlar, Belgeler, Politikalar – Ankara: Paradigma Yayınları, 86.
- Hayta, N. (2006). Ege Adaları Sorunu – 1911’den Günümüze -. Ankara: Gazi Yayınları, 317.
- Hergüner, M. (1986). Ege Denizi’nin Türk-Yunan İlişkileri Üzerindeki Etkisi, Deniz Kuvvetleri Dergisi. (534)19.
- İlhan, İ. (1989). Jeopolitik Duyarlılık. Ankara, TTK Yayınları, 95-96.
- İlhan, S. (1989). Türk-Yunan İlişkileri. Ankara: 22.
- İnan, Y., Başeren, S. (1997). Kardak Kayalıklarının Statüsü. Ankara, 1-2.
- Keleşyılmaz, V. (2000). Türk-Yunan Anlaşmazlıklarının Kökeni ve Önemi Üzerine. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. (C.16). (46)277-284.
- Kurumahmut, (1992). Ege Denizi Karasuları Uyuşmazlığı Üzerine Bir İnceleme, Deniz Kuvvetleri Dergisi. (553)13.
- Özkan, C. (1989). Türk-Yunan Diyalogu ve İki Ülke İlişkilerinde Yakınlaşma Çabaları, Güncel Konular. (10)77.
- Pazarcı, H. (1992). Doğu Ege Adalarının Askerden Arındırılmış Statüsü. Ankara: Turhan Yayınları,
- Salışık, S. (1968). Tarih Boyunca Türk – Yunan İlişkileri ve Etnik-i Eterya. İstanbul: Kitapçılık Yayınları, 86-88.
- Sarınay, Y., Sünbül, T. (1999). Emperyalizm ve Büyük Hayal. Ankara: 19-21.
- Sonyel, S. R. (1985). Türk-Yunan Anlaşmazlığı. Ankara: Kıbrıs Türk Kültür Derneği Yayınları, 12.
- Turan M., Gürbüz, M. (2006). Yunan Bağımsızlık Düşüncesinin Tarihi Temelleri ve Tripoliçe Katliamı. Uluslararası Suçlar ve Tarih, (1)20-24.
- Türk-Yunan İlişkileri ve Megalo İdea, (1985). Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı. Ankara: Genelkurmay Basımevi, 80-82.
- Türk-Yunan İlişkileri ve Megalo İdea. 1985: 84-87. Ayrıca Bkz. Adalar Denizi’nde Deniz Sorunları Semineri. (1986). Ankara, Ankara Üniversitesi SBF Yayınları, (tün kitap); Aklar, (2003). Türkiye’nin Milli Menfaatleri Önünde Bir Engel: Yunanistan Gerçeği, Sorun Alanları, Politikalar, Stratejik Analiz. (C.4). (42)26.
- Yalçın, S. vd. (2003). Türk İnkılap Tarihi ve Atatürk İlkeleri. Ankara: Siyasal Yayınları, 258-259.
- Yenigün, C. (1997). Türkiye ve Yunanistan Arasında Adalar Denizi’ndeki Deniz Sorunları. Yalçınkaya A. (Editör). Türk-Yunan İlişkileri ve Kıbrıs Sorunu. Sakarya: Sakarya Yayınları, 74.
- Yılmazçelik, İ.-Ertürk, Y. (2005). Ege Adalarının Coğrafi, Tarihi, Siyasi ve Hukuki Durumu ve Günümüzdeki Gelişmeler, Dokuzuncu Askeri Tarih Semineri Bildirileri I, Ankara: Genelkurmay ATASE ve Genelkurmay Denetleme Başkanlığı Yayınları, 19.
