Author :
Abstract
Batıl inanç nedir, neye ve kime göre değişir ya da tek bir varlık üzerinde bunun nesnelleştirilmesi doğru mudur vb. tüm bu sorular Orta Çağda da vardı hâlâ var… ama cevabı hâlâ karmaşık.. Batıl inanç, nedir sorusunun farklı tanımları bulunmaktadır. Ancak en çok bilineni, doğal sebebi olan bir olayı doğaüstü, gizemli ve bilimsel olarak yalanlamış neden veya nedenlerle açıklama eğilimi tanımıdır. Batıl inançlar, genel olarak düşünüldüğünde ilk akla gelen Orta Çağ insanının korkularını barındıran olgular bütününden oluştuğudur. Bilindiği üzere her dönem olduğu gibi Orta Çağda da bütün felaketler ve talihsizlikler, Tanrı’nın bir cezası veya kendini şeytana adayan cadıların bir suçu olarak kabul edilmiştir. Buradaki cadı ise “kadın” varlığı üzerinden hedef gösterilmiştir. Hatta Aristo, kadın ve çocuğun aynı olduğunu kabul etmektedir. Buna sebep olarak ikisinin de zayıf varlıklar olduğunu söyler. Dolayısıyla büyü ve kadın faktörü, batıl inançlardaki en ünlü faktörlerdir. Büyüye de ilk başlarda hastalıklardan kurtulmak için başvurulmuş, zamanla kontrolden çıkmış ve kanlı sahnelere neden olmuştur.
Keywords
Abstract
The superstitious that are defined as a tendency to explain an event that has a natural reason and is denied supernatural, mysterious and scientifically with reason or reasons, have created their own history in all world cultures. Many of them have fears of humanity on the ground. Especially in the middle ages, each disaster and misfortune was considered as a punishment of God or a sign of witches devoting themselves to the devil. The spell which was applied to get rid of the diseases at first was out of control over time and caused a bloody period. The witch controlling the spell is targeted through the “woman” presence. Therefore, spell and female factor are the most famous factors in superstitious. Of course, not every superstition is based on women, but it is seen that both the reason of many of them was woman and care of them was woman The sanctity of the Mother Goddess in the Pagan culture and Mary in the Christian faith that embraces this culture is an indisputable fact, but in the period of heresy increasing, the woman is considered to be the greatest cause of going to the hell. In this study, the position of women will be tried to be evaluated with various examples in superstitious fed with fear.
Keywords
- Akın, H.( 2011). Orta Çağ Avrupası’nda Cadılar Ve Cadı Avı. Ankara :Phoenix.
- Akın, H. (2010). Çocuk Cadılar Ve Çocuk Cadı Avı. Ankara: Phoenix.
- Akın, H.(2005). Orta Çağ'dan Bilge Bir Kadın “Bingenli Azize Hildegard”. İstanbul: Dharma Yayınları.
- Alexandre, M. (2005). “İlk Hıristiyan Kadınlar”. Kadınların Tarihi 1 (Ana Tanrıçalardan Hıristiyan Azizlere).Ahmet Fethi(Çev.). Georges Duby -Michelle Perrot (Ed).İstanbul. İş Bankası Yayınları. ss. 407-441.
- Arslan, M . (2004). “Kişilerin Batıl İnanç Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Değerler Eğitimi Dergisi, 2 (6).ss. 9-34.
- Backman, C.R.( 2003). The Worlds of Medieval Europe. New York:Oxford Unıversıty yay.
- Badinter, E.(1992).Annelik Sevgisi:17. Yüzyıldan Günümüze Bir Duygunun Tarihi . Kamuran Çelik(Çev.). İstanbul: Afa Yay.
- Bane, T.(2010). “Estrie”. Encyclopedia of Vampire Mythology. London: Mcfarland&Company. ss.61-62.
- Bloch,M.(2005).Feodal Toplum.Mehmet Ali Kılıçbay(Çev.).Ankara:Doğubatı Yay.
- Cameron, E.(2010).Enchanted Europe Superstition, Reason And Religion, 1250-1750. Oxford University yay.
- Casagrande C.(2005). “Korunan Kadın”. Kadınların Tarihi 2 (Orta Çağ’ın Sessizliği) .Ahmet Fethi(Çev.).
- Cryer , M.(2016). Superstitions And Why We Have Them. New Zealand :Exisle yay.
- Dante, (1998).İlahi Komedya. Rekin Teksoy(Çev.). İstanbul: Oğlak Yay.
- Dundes, A.( 1995). Bloody Mary İn The Mirror: A Ritual Reflection Of Pre-Pubescent Anxiety.Western States Folklore Society.
- Eco ,U.(2007).Çirkinliğin Tarihi. Anaca Uysal Ergün - Özgü Çelik vb. (Çev.).Tankut Gökçe(Ed.). İstanbul: Doğan yay.
- Eco,U.(2014).”Orta Çağa Giriş”.Orta Çağ,Barbarlar,Hristiyanlar,Müslümanlar.Leyla Tonguç Basmacı (Çev.) .Umberto Eco (Ed.). İstanbul: Alfa Yay. ss.11-45.
- Eliade , M.(2001).Mitlerin Özellikleri.Sema Rıfat(Çev.). İstanbul: Om Yay.
- Fält, K.(2017). “ Women And Demons In The Late Medieval Wall Paintings In The Church Of Espoo (Finland)”.Mirator.18:1. ss.1-35.
- Frazer, J.G.(2004). Altın Dal Dinin Ve Folklorun Kokleri 1 . Mehmet H. Doğan(Çev.). İstanbul:Payel Yay.
- Fromm, E.( 1992). Rüyalar, Masallar, Mitoslar. Aydın Arıtan-Kaan H.Ökten(Çev.). İstanbul: Arıtan Yay.
- Frugoni C. (2005). “Tasavvur Edilmiş Kadın”. Kadınların Tarihi 2 (Orta Çağ’ın Sessizliği) Georges Duby -Michelle Perrot.(Ed.)İstanbul. İş Bankası Yay : ss.316-403.
- Haber, H. F. (1996) .”Foucault Pumped: Body Politics And The Muscled Women”. Susan Hekman(Ed.). Feminist Interpretations Of Michel Foucault . The Pensilvania State University yay.
- Henningsen, G.( 1997). Witchcraft Folklore-An Encyclopedia Of Beliefs, Customs, Tales, Musicand Art-Green. Der. A. Thomas. 2. California: ss. 842-847.
- Homeros(1971).Odysseia.Ahmet Cevat Emre(Çev.).İstanbul:Varlık Yay.
- Illes, J.(2005). The Element Encyclopedia Of Witchcraft. Harper Element.
- İncil (2004). Timoteos’a I.Mektup2:11. İstanbul. Kitabı Mukaddes : ss. 756-766.
- İncil (2004).Korintoslulara I.Mektup14:35 . İstanbul. Kitabı Mukaddes: ss. 586-634.
- Jeay,M.-Garay, K. (2006).The Distaff Gospels: A First Modern English Edition Of Les Évangiles Des Quenouilles. Canada: Broadview yay.
- Korpiola,M.- Lahtinen,A. (2015).“Cultures Of Death And Dying In Medieval And Early Modern Europe: An Introduction “.Cultures Of Death And Dying İn Medieval And Early Modern Europe. Mia KorpiolaAnu Lahtinen(Ed.). Finland. Helsinki Collegium For Advanced Studies: ss. 1-32.
- Kutsal Kitap (2001).Eski Ahit, Levililer20:27.İstanbul. Kitabı Mukaddes: ss.122-160.
- Lähteelä, H. (2006). Unwanted Husbands And Adultery: Medieval Marriage In The Twelfth -Century Tristan And Isolde Legend(Lisans Tezi): University Of Sidney.
- Lorie ,P.(1997).Batıl İnançlar.Yalvaç Ural(Genel Yay.Yönetmeni). Milliyet Yay.
- Martin, D.B. (2004). Inventing Superstition. President and Fellows of Harvard College.
- Minkowski,W.L.( 1992).” Women Healers Of The Middle Ages: Selected Aspects Of Their History”. American Joumal Of Public Health . c.82.S.2: ss.288-295.
- Nefzavi(2012).Nefzavi’den Öyküler. Yaşar Günenç(Çev.) . İstanbul: Yaba Yay.
- Opitz, C. (2005). “Geç Orta Çağ'da Yaşam”. Kadınların Tarihi 2 (Orta Çağ’ın Sessizliği) Georges Duby -Michelle Perrot(Ed.). İstanbul. İş Bankası Yay : ss.255-301.
- Ortner, S. B. (1972). “Is Female To Male As Nature Is To Culture ?” . Feminist Studies. 1(2): ss.5-31.
- Örnek, S.V. (1966). Sivas Ve Çevresinde Hayatin Çeşitli Safhalarıyla İlgili Bâtıl İnançların Ve Büyüsel İşlemlerin Etnolojik Tetkiki. Ankara: Ankara Üniversitesi.
- Pelizzon, S.M.(2009). Kadının Konumu Nasıl Değişti? Feodalizmden Kapitalizme . İhsan Ercan Sadi-Cem Somel(Çev.). Ankara:İmge yay.
- Poroy,A.(2010). Antik Çağ'dan Günümüze Avrupa'da Cinsellik Tarihi. İstanbul: Dharma Yay.
- Rhodes , C.(2012).Modası Geçmiş Batıl İnançlar Kitabı, Kara Kediler Ve Kem Gözler .Bahar Ulukan(Çev.).İstanbul: Doğan yay.
- Rodkinson, M. L. (1996). History Of Amulets,Charms And Talismans. New York: U.C.Library Bindery.
- Rosenberg, D.(2003).Dünya Mitolojisi. Koray Akten- Erdal Cengiz vb.( Çev. ). Ankara: İmge yay.
- Russell,B.(1972).Batı Felsefesi Tarihi 2 Orta Çağ. Muammer Sencer(Çev.). Ankara: Bilgi Yay.
- Sagaert, C. (2017).Kadın Çirkinliğinin Tarihi.Serdar Kenç(Çev.). İstanbul :Maya yay.
- Sallmann J.M.(2005). “Cadılar” . Kadınların Tarihi 3 (Rönesans Ve Aydınlanma Çagı Paradoksları). Ahmet Fethi(Çev.). Georges Duby -Michelle Perrot(Ed. ). İstanbul. İş Bankası yay. ss. 420-433.
- Schmitt, J.C. (1987). “Magic And Folklore, Western”. Josephr.Strayer(Ed.). Dictionary Of The Middle Ages(8). New York: Scribner.ss.25-31.
- Sissa, G. (2005). “Platon Ve Aristoteles'in Cinsiyet Felsefeleri”. Kadınların Tarihi 1 (Ana Tanrıçalardan Hıristiyan Azizlere). Ahmet Fethi(Çev.).Georges Duby -Michelle Perrot(Ed.). İstanbul. İş Bankası Yay : ss.66-99.
- Sofia ,M.(2010).Agora.Zeynep Turgut(Çev.). Ankara: Kyhros yay.
- Sophocles, (1994). Antıgone, Oedıpus The Kıng & Electra. H. D. F. Kıtto(Çev.): Oxford University yay .
- Thomasset, C. (2005). “Kadın Doğası”. Kadınların Tarihi 2 (Orta Çağ’ın Sessizliği). Ahmet Fethi(Çev.).Ed. Georges Duby -Michelle Perrot. İstanbul. İş Bankası Yay : ss.51-75.
- Ülgen ,P.( 2013.)Orta Çağ’da Avrupa’da Kölelik -Toplum ve Hukuk . İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yay.
- Ülgen P. (2016b). “Unutulan Haçlılar İtinerarivm Peregrinorvm Et Gesta Registi Ricardi Adlı Esere Göre Kadınların Haçlı Seferlerine Etkileri”. Geçmişten Günümüze Şehir ve Kadın Sempozyumu (Tam Metin Bildiri). Osman Köse(Ed.). Samsun:Canik Belediyesi: ss.1223-1233.
- Ülgen P.(2010).“Orta Çağ Avrupasında Feodal Sisteme Genel Bir Bakış”.Mukaddime. S.1:ss.1-18.
- Ülgen P. (2016a). “Orta Çağ Avrupasının İlginç Bir Yüzü Çocuk Cadılar Mallevs Malleficarvm Adlı Esere Göre”. Geçmişten Günümüze Şehir Ve Çocuk (Tam Metin Bildiri) Osman Köse(Ed.).Samsun:Canik Belediyesi.ss.615-623.
- Ülgen,P.(2015). “Geç Orta Çağda Tıp Bilimine Işık Tutan Kadın Hekimler”. Münir Atalar Armağanı Orta Çağ Tarihi Yazıları. Pınar Ülgen-Alpaslan Demir-Murat Serdar(Ed.). İstanbul. Arkeoloji Ve Sanat Yay.ss. 339-350.
- Webster , R.(2008).The Encyclopedia Of Superstitions. U.S.A: Llewellyn Worldwide.
- Whitney, E.(2011). “ Witches,Saints And Other”Others”:Women And Deviance In Medieval Culture”. Women In Medieval Western European Culture. Mitchell, L.E. (Ed.).New York:Routledge.ss. 295-315.
- Wilkinson, K. (Proje Ed.).(2011).Kökenleri Ve Anlamlarıyla Semboller Ve İşaretler. Seda Toksoy (Çev.). İstanbul: Alfa Yay.
- Yel, A. M. (1998).” Hurafe”. Tdv İslam Ansiklopedisi . XVIII .İstanbul: s.381.
- Zaidman, L. B. (2005). “Pandora’ nın Kızları ve Yunan Kentlerindeki Ritüeller”.Kadınların Tarihi 1 (Ana Tanrıçalardan Hıristiyan Azizlere).Ahmet Fethi(Çev.). Georges Duby -Michelle Perrot(Ed.). İstanbul. İş Bankası Yay. ss. 341-376.
