1590 TARIHLI MUFASSAL TAPU TAHRIR DEFTERINE GÖRE REVAN EYALETINDE ALINAN VERGILER (ORDUBAD KAZASI ÖRNEĞI)
Author :
Abstract
H. 999 (M.1590) tarihli Revan Eyaleti Mufassal Tapu Tahrir Defteri, bölgenin ilk tahriri olması sebebiyle Azerbaycan’ın sosyal ve ekonomik tarihi açısından incelenmesi ve değerlendirilmesi gereken en önemli arşiv kaynaklarından bir tanesidir.Yapılan çalışmada defterin bu hususiyetinden istifadeyle, Ordubad bölgesinin Osmanlıidaresi altında bulunduğu dönemde Ordubad’ın bağlı bulunduğu Revan Eyaletinde geçerli olan vergi düzenive bu bölgeden tahsil edilen vergi çeşitleri ve bununyanında ,başta tarım olmak üzere, kazanın hayvancılık ve diğer üretim kaynaklarının tespitigibi konular ele alınacaktır. Böylece Azerbaycan’ın en eski yerleşim ve idari merkezlerinden bir tanesi olan Nahcıvan bölgesinin Ordubad Şehrinin ve ona bağlı nahiyelerin sosyal ve ekonomik tarihinede ışık tutulmaya çalışılacaktır.
Keywords
Abstract
Since the fact that the tahrir register of the year H. 999(1590) has been the first tahrir register on the region, which again constitutes a turning point under the rule of the Ottomans, it can hence be considered as one of the most important archive documents to be investigated and interpreted, regarding to the social and economical history of Azarbaijan.In this survey, taking into account of this distinctiveness the mufassal tahrir register, the tax system and the sorts of taxes in Ordubad in Revan State in the time under the rule of the Ottomans has been studied. The mufassal tahrir register, which constitutes the subject matter of this survey, not only gives information on commercial, agricultural and animal breeding activities on the region, it also enlightens us on the the social and economical history of Ordubad City in Nahcivan and the districts attached to Nahcivan region, which is one of the oldest settlement areas and administrative centres of Azarbaijan.
Keywords
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, Devlet Arşivi Genel Müd. Yay., İstanbul, 2010.
- Feridun M. Emecen, “Osmanlılar’da Yerleşik Hayat Şehirliler ve Köylüler”, Osmanlı, C.IV, Ankara, 1999, s. 92.
- ,Hüsameddin Karamanlı,’Nahcıvan’,DİA,cild 32, İstanbul, 2006,s.294-296.
- Halil İnalcık,Osmanlı İmparatorluğun Ekonomik ve Sosyal Tarihi(i1300-1600),Cilt I, Eren Yayıncılık, İstanbul. (2004).
- Halil İnalcık, “Osmanlılarda RaiyyetRüsûmu”, Osmanlı İmparatorluğu Toplum ve Ekonomi, İstanbul 1996, s. 44-46.
- İsmail Haciyev-EbulfezAmanoğlu, Tarihde ve Günümüzde Nahcıvan, Ankara, 1998. İsmet Miroğlu, Kemah Sancağı veErzincan Kazası, 1520-1566, Ankara, 1990.
- Kalankatlı Moses, Alban Tarihi, Cev.Yusuf Gedikli, İstanbul, 2006.
- M.fahreddinKırzıoğlu, Osmanlıların Kafkas Ellerini Fethi,1451-1590,Ankara, 1993.Mehmet Öz, XV-XVI. Yüzyıllarda Canik Sancağı. Ankara,2000,TTK Yay.2000.
- Neşet Çağatay, “Osmanlı İmparatorluğunda Reayadan Alınan Vergi ve Resimler”, Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, C. V, Ankara, 1947, s.494.
- Ömer Lütfi Barkan-Enver Meriçli, Hüdavendigar Livası Tahrir Defterleri, C.1 Ankara, 1988.
- Ömer Lütfi Barkan, “Tarihi Demoğrafi Araştırmaları ve Osmanlı Tarihi”, Türkiyat Mecmûası(TM), X, İstanbul 1953, s. 1-26.
- Ömer Lütfi Barkan, “Çiftlik Maddesi”, İslam Ansiklopedisi, C.III, Milli Eğitim Yayınları, İstanbul,1977, s.392.
- Vedat Eldem, Osmanlı İmparatorluğunun İktisadi Şartları Hakkında Bir Tetkik, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1994.
- Yusuf Halaçoğlu, “Osmanlı Devlet Teşkilatı”, Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi, C.12, Çağ Yayınları, İstanbul, 1993, s.366.
- Yücel Öztürk, Osmanlı Hâkimiyetinde Kefe (1475–1600), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2000.Walther Hinz İslamda Ölçü Sistemleri Çev.Acar Sevim Edebiyet Fakültesi Basım Evi 1990 İstanbul.Yerleşim / Vergi Bilgisi
- Selnab Köyü - - - - - 67 1675 500 4000 500 3000 300 3800 - - 10 80 - - - - - -Üstübü Köyü - 11 198 10 120 - - 700 5600 700 4200 200 1200 10 80 - - - - 10 80 - -Paraga Köyü - - - - - 9 225 2000 16000 2000 1200 1000 6000 20 160 - - - - 10 80 - -Tivi Köyü - - - - - 6 150 1000 8000 1000 6000 500 3000 10 80 - - - - 10 80 - -Kaçani Köyü - 4 72 2 24 - - 500 4000 500 3000 250 1500 10 80 - - - - 10 80 - -Venent Köyü - 45 810 6 72 24 600 1000 8000 1000 6000 1000 6000 10 80 10 80 10 60 10 80 - -Akura Köyü - 9 162 3 36 - - 500 4000 500 3000 500 3000 20 160 10 80 10 60 20 160 - -
- Yaycı Köyü - 14 252 1 12 - - 500 4000 500 3000 200 1200 10 80 10 80 20 120 10 80 66 1980Gebran Köyü - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Bilav (Ağacanlı)
- VergisiAdedi VergisiSelnab Köyü - - 4000 20000 9000 300 200 2000 1000 1000 200 50 1000 1000 525 - - 4540Üstübü Köyü - - 200 1000 500 92 70 300 300 300 70 100 300 300 - 130 - -Paraga Köyü - - - - 500 100 100 500 1000 1000 100 300 800 700 488 - - -Tivi Köyü - - - - 300 50 50 300 500 300 50 150 300 300 330 - - -Kaçani Köyü - - - - 150 30 20 150 150 200 30 70 150 150 144 - - -Venent Köyü 200 19200 5000 25000 10000 300 100 1000 500 300 200 200 800 800 218 - - -Akura Köyü 25 2400 1000 5000 500 100 50 300 200 100 50 78 400 300 74 - - -Deyr Köyü 50 4800 600 3000 1500 150 50 500 500 500 100 200 500 500 752 - - -Eylis Köyü 200 19200 4000 20000 5000 200 100 300 300 200 100 - 620 500 190 - - -Sahradaki Eylis Köyü 50 4800 1500 7500 500 100 50 100 100 100 50 - 250 250 185 - - -Dostuk Köyü 110 10560 2500 12500 2500 100 30 300 500 300 80 100 300 300 308 - - -Azad Köyü 45 4320 2500 12500 3000 100 50 400 500 300 100 100 300 300 426 - - -Dırnıs Köyü 180 17280 1000 5000 3000 150 50 300 500 300 100 100 300 400 391 - - -Danakırd Köyü - - 400 2000 2200 150 70 300 500 300 200 100 300 300 199 - - -Keşan Köyü - - - - - - - - - - - - - - - - - -Gündam Köyü - - 50 250 200 - 20 100 100 100 50 70 100 100 102 - - -Kulüd Köyü - - 100 500 150 30 20 100 50 100 30 50 100 140 126 - - -Göçeri Köyü - - 200 1000 500 70 50 200 300 200 100 100 200 200 178 - - -Kesiran Köyü 72 6912 400 2000 1000 100 100 300 500 500 70 100 300 300 193 - - -Urnus Köyü - - 100 500 600 90 50 500 500 300 100 200 300 300 310 - - -Düylün Köyü 40 3840 80 400 2000 100 50 1300 500 300 100 100 1310 1300 258 - - -Sorcu Köyü - - - - 100 70 30 150 200 200 50 70 200 200 124 - - -Nurivar Köyü - - - - - - - - - - - - - - - - - -Uybaz Köyü - - - - - - - - - - - - - - - - - -Elehi Köyü - - - - 500 30 30 300 300 458 50 100 500 500 122 - - -Behrud Köyü - - - - - - - - - - - - - - - - - -Miskin Köyü - - - - - - - - - - - - - - - - - -Yaycı Köyü 50 4800 400 2000 1000 150 100 300 800 300 100 200 500 500 362 - 1 -Gebran Köyü - - - - - - - - - - - - - - - - - -Bilav (Ağacanlı) Köyü - - - - 1000 100 50 500 500 500 100 100 500 500 322 - - -Emir Köyü - - - - 2300 50 30 390 300 200 70 100 390 1500 462 - - -Hangah Köyü 60 5760 1000 5000 1000 100 50 300 500 300 60 100 300 300 308 - - -
- ruMenn Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi VergisiAnabad Köyü 2000 10000 8000 200 100 1000 1000 500 35 200 500 800 400Kenize Köyü 300 70 60 300 300 200 100 100 300 300 288 Yukarı Endemiç
- Vergisi Kile Vergisi Kile Vergisi Kile Vergisi Kile VergisiElince KöyüBeneniyar Köyü 19 342 3 36 2 1 138 3450 2000 16000 1000 6000 500 3000 50 400Saltak Köyü 48 864 6 72 16 5 125 1000 8000 1000 6000 500 3000 40 320Abragunus Köyü 11 198 4 48 4 30 750 1200 9600 1000 6000 600 3600 30 240Kirne Köyü 48 864 6 72 31 3 75 1200 9600 1000 6000 500 3000 30 240Hoşkeşin Köyü 1 18 1 25 625 8000 64000 500 3000 300 1800 20 160Berdi bey KöyüŞeyhler Köyü Yukarı Anzavur
- Yenice KöyüNoraşin KöyüHace barak Köyü 56 1008 14 168 10 2000 16000 1500 9000 500 3000 40 320Kemal Köyü 6 150 500 4000 400 2400 200 1200 10 80Püredeşt KöyüBüyük Erefsak
- emezreMenn Vergisi Menn Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Adedi Vergisi AdediBeneniyar Köyü 125 12000 1600 8000 967 400 500 2000 500 700 500 500 1000 1000 1500Saltak Köyü 62 6000 1000 5000 2000 400 300 2000 500 600 500 600 1000 1599 1000Abragunus Köyü 62 6000 1000 5000 2000 400 300 1010 300 300 300 300 1000 1000 484Kirne Köyü 62.5 6000 600 3000 2800 200 300 500 300 400 300 300 500 500 1000Hoşkeşin Köyü 54 5184 100 500 50 100 150 300 150 200 126 200 300 320 417Küznud Köyü 1 15Kazancı Köyü 62.5 6000 500 2500 1000 400 300 590 200 300 150 500 500 505Hankah Köyü 69 6624 600 3000 500 100 80 500 200 200 150 150 400 676 560 25000Mezra Köyü 7 672 100 500 500 70 50 300 100 120 100 100 300 428 275Hace barak Köyü 200 300 4000 300 1000 500 200 1500 1500 1400 1Kemal Köyü 60 50 500 50 100 100 100 400 600 210Büyük 600 3000 500 200 200 2500 220 500 300 200 1000 1500 1500 6ErefsakKöyü
- Tulus Köyü 17 425 750 6000 700 4200 500 3000 10 80Kulus KöyüAhladcan Köyü 3 54 2 24 15 375 1500 12000 1200 7200 500 3000 10 80Ortukiş KöyüAnlapert Köyü 24 600 500 4000 500 3000 10 80 Kara kilise
- Mezrea BoyahaneMenn Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Vergisi Adedi VergisiAğacakend KöyüKüknüvaz KöyüZabazadur KöyüTulus Köyü 60 50 1200 100 100 80 175 1300 1300 250Kulus Köyü 200Ahladcan Köyü 140 150 1000 500 500 500 200 1000 900 317Anlapert Köyü 250 250 1000 500 1000 500 1350 1300 470 1Kara kilise Köyü 60 50 200 150 150 100 100 700 200 86Piryakup Köyü 300 300 2000 500 800 500 200 1000 1000 273Desdekird KöyüZenebavir KöyüCulfa Köyü 2000 10000 10000 500 3000 2000 2000 990 500 10000 2000 2500 100000 SEBZE-
